Japonya'nın Eksileri

[Saki Asamiya 58]

Kadınların toplumda ki durumlarının pek değişmiş olmaması. Japonya ağır derecede ataerkil bir toplum. Kadınlardan beklenilenler geçmiş yüzyıllardan beri pek değişmemiş. "Birthday Cake" (25 yaşında hala bekar olan kadınlar) adı verilen aşağılayıcı bir terimin doğduğu yer neticede. Polis ve Silahlı Kuvvetler gibi üniformalı hizmetlerde kadınsanız yükselmeniz çok zor, hatta çoğu zaman girebilmeniz bile tamamen şansa kalmış. Diğer iş kollarında arkanız sağlam değilse ya da size sempati duyan bir müdüre denk gelmediğiniz sürece terfi alabilmeniz pek mümkün değil. Zamanında konuştuğum biri eğitim sektörünün kadınlar için güvenli olan bir kaç işten biri olduğunu söylemişti.

 

Bir de gizli, seçici bir ırkçılık olması. Homojen bir toplum oldukları için diğer etnik kökenlere müsama göstermiyorlar. Eğer Amerikalı iseniz sıkıntı yok. (Japonların çoğu, özellikle genç nüfus "Amerifil" derecesindeler) Batı Avrupa ülkelerinden geldiyseniz de pek sorun yaşamazsınız. Güney Amerika, özellikle Brezilya gibi yerlerde büyük bir Japon diyasporası olduğu içinde oradan geldiyseniz rahatsınızdır. Ama Afrika ya da orta doğu ülkesiyseniz size en fazla tolere ederler. Çinlilerin ve Korelilerin yaşadıklarına hiç girmeyeyim, çok uzun ve hoş olmayan bir hikaye.

[kebab-sama 0]

Bazı animelerde de gözüktüğü gibi Japonya bir yandan çok gelişmiş olsada hala çok gelenekçi ve muhafazakar bir nüfus da var 

[Taiga 26]

Ben de deneyimlerimden bir kac sey yazayim. Bilgisayarimda Turkce klavye yok, romaji ile yaziyorum. Kusura bakmayin lutfen. Oncelikle belirtmeliyim ki birazdan Japonyayi kotuleyecek olsam da Japonyada yasamayi Turkiyede yasamaya tercih ederim tabii ki. Donme gibi bir niyetimde yok. Gun gelir de vizemi yenilemezlerse baska ulkeye gecerim.

 

1- Japonya Teknolojik bir ulke degil. 

Evet yanlis duymadiniz. Turkiyeyle kiyaslaninca teknolojik degil. Teknoloji dedigin hayatimizi kulaylastirir. Japonyadaki siradan bir insanin hayatini kolaylastiracak teknolojik hic bir seye rastlamadim ben. Hatta Turkiye daha gelismis. Mesela Japonyada edevlete en benzer sistem My Number Card o da kuyakoshuya gitmeden konbiniden bazi belgeleri cikartmaniza yariyor. Banka konusunda cok sikinti cektim ben. Japoncaniz cok iyi degilse memurlar basindan saviyor. Ama bir sekilde banka hesabini herkes actiriyor. Ama kart eline ulastiginda bir bakiyorsun Turkiyedeki kartlarla alakasi yok. Alisveris yapamiyorsun. ATMlerin cogu aksam 7 olunca kapaniyor. Ve icin aci yani Japonlarin azimsanmayacak kadari banka kartini da kullanmiyor. Bankaya hesap cuzdaniyla gidip oyle islem yapiyorlar. Ayrica yabancilarin acabldigi yucho banka hesabi ile havale eft vb. yapamiyorsun. Bankaya her gittigimde bir A4 kagidina bilgilerimi bir a4 kagidina hesap gecmisimin filan ciktisini aliyorlar. Defalarca diger calisanlara soruyorlar, neyin nasil yapildigini anlatan rehberlere bakarak calisiyorlar. Belli sistemleri asiri kullanissiz. Ve tum bunlar Japonyada yasayanlara beklemek olarak yansiyor. Teknoloji insaninin hayatini kolaylastirmak icin yok mu? Japonyadaki teknoloji sadece gosteris. Gundelik hayati kolaylastiran farkli bir sey yok.

 

2- Burokrasi ve sorumluluk almaktan kacinan memurlar.

Japonlarada mi boyle davraniyorlar bilmiyorum ama memurlar basindan savabiliyor. Senin japoncan kotu git japoncasi iyi biriyle gel diyorlar. Ben sizin her gun kullandiginiz terimleri nereden bileyim. Su ne demek, bu nedemek diye sorunca da baslarindan saviyorlar. Yukarida banka icin anlattiklarim buradaki belediye ile kaymakamlik arasi bir yer olan kuyakusholar ve shiyakushoar icin de gecerli. Basit bir adres kaydi, sigorta ilgili isler vb. cok uzun suruyor. Ama yigidi oldurup hakkini yememek lazim. Her katta bir suru seni yonlendiren memur var. Ve sen onlari bulmadan onlar seni buuyor. Ne icin geldiginizi sorup once suraya gitmelisiniz diyor. Hatta sizinle gelip siz isinizi halledene kadar yardimci oluyorlar.

 

3- Asiri icki tuketimi

Herkes iciyor. Sokakta sizmis birisini gormek oldukca normal. En kotusu de yerde copten cok kusmuk var. 2 ay barda part time calismistim. Herseyi katip karistirip iciyorlar. Sefe diyorum sutle bira karistirilir mi? O da beni isten kartarmaya calisiyor saniyor. Kusmalari normal yani. Hatta son trenlerde hemen her istasyonda sizip kalan, dusen vb. oluyor ve zavalli istasyon gorevlileri onlarla ilgilenmek zorunda kaliyor. Ama yine yigidin hakkini vermek gerekirse baskalarina salca olan kisi sayisi yok denilebilecek duzeyde.

 

4- Japonyanin asiri abartilmasi

Japonya dunyada o kadar cok abartiliyor ki, Turkiyede daha da cok abartiliyor. Neymis trenler saniyesi saniyesine geliyormus. Yok oyle bir sey. Manyagin teki atliyor trenin onune sonra 1 saat trenin icerisinde beklemek zorunda kaliyorsun. Yollarda cop de var. Turkiyeye ve diger bir cok ulkeye gore soylenenler dogru olsa da insan ustu bir sekilde hersey tikirinda gitmiyor. Sonucta onlarda insan.

 

5- Asiri pahalilik

Burada sadece elektronik ve elektrikli urunler, tasit, bazi alkollu icecekler ucuz. Geri kalan hersey pahali. Hatta yiyecek, icecek ozellikle de sebze, meyve o kadar pahali ki sebze suyu icerek vucudun vitamin ihtiyacini karsiliyoruz. Tek kislik menemen yapmaya kalksan 5 dolardan asagi para harcamazsin. Domatesin tanesi ortalama 1 dolar. Ama sogan domatese gore ucuzdu. Ilk geldigimde Apart gibi bir yerde kalmistim ve sakinlerinin cogu avrupaliydi. Hangi ulkeden gelirse gelsin herkesin dilinde su ortak cumle vardi ; Japonya cok pahali. Mesela burada donerciler doner, lahana, sos kullaniyor sadece. Ayrica ithal urunler daha ucuz oluyor. Ve hani hep Turkler diyor ya pahali ama ona gore de alim gucu var. Japonya o kadar pahali ki alim gucu de Avrupa ulkelerine veya Amerika, Kanada vb. gore cok dusuk kaliyor. Diger ulkelerde bir sey pahaliysa, baska bir sey ucuz oluyor ve bu sayede dengeleniyor. Ama Japonyada kiralar pahali, yiyecek icecek pahali, ulasim pahali, egitim pahali, faturalar pahali. Temel ihtiyac olarak ne varsa pahali.

 

6- Turistler

Eger egoist pisligin teki degilsen burada bir kac ay yasayinca duzenine alisiyorsun. Yere cop atmiyorsun, her isikta araba olmasa da bekliyorsun, toplu tasimada telefonla konusmuyorsun, gurultu yapmiyorsun vb. vb. Ama turistlerin cogu kurallara uymuyor. Ve bazi yerler turistler yuzunden asiri kalabalik oluyor.

 

7- Onunuzu kesen p*zevenkler

Bunlar genellikle zenci oluyor. Her bro nasilsin diye konusmaya baslayip seni genel ev, pavyon, masaj salonu tarzi yerlere goturmeye calisiyorlar. Bazen cok israrci olabiliyorlar. Gerci ben hizli yurudugum icin radarlarina takilmiyorum. Belliki bunun isi gucu var diye dusunuyorlar. Ama lanet olsun ki vasifsiz elamanlar icin iyi para getiren isler hep bu p*zevenklerin yuvalandigi yerlerin yakininda.

 

8- Asosyallik

Japonlarla arkadaslik kurmak cok zor. Isteyken konusuyoruz, guluyoruz, egleniyoruz sonrasinda herkes kendi yoluna gidiyor. Konusmaya calisinca kacanlar bile var. Herkesin samimi oldugu sadece bir kac arkadasi var. Animelerdeki samimi arkadaslik ortamindan eser yok.

 

9- Intahar

Gecen ay Cuma sabahi ise gidis saatinde biri trenin onune atlayarak intahar etmis. Parcalarini raylardan toplayacaklar diye 40 dakika fazladan trenin icinde bekledim. Sonraki bir kac saatte olusan yogunluktan oturu trenler gecikti. Yani kabaca 1 milyona yakin kisi bir kisinin intahar etmesi yuzunden etkilendi. Intahar etmenin de bir raconu var. Git herkes gibi haftanin ilk gunleri is cikisi at kendini trenin onune. Bu benim basimdan gecen bir olaydi ama isin ozu su. Ben de dahil olmak uzere burada herkesin cani sikkin, kimse ortam kuramiyor. Ustune bir de Japonlarin sacma sapan is duzenleri var. O yuzden deprasyon ve intihar dusuncesi cogu kiside var.

 

10- En cok calisip en az is yapan ulke

Ben sadece parttime amelelik yaptim. Ofiste calisinca bu olay daha bir anlasiliyor diyorlar. Hatta yukaridaki cumleye OECDnin raporunun degerlendirildigi bir makaleyi okurken denk gelmistim. Japonya OECD ulkeleri arasinda en cok calisan ama en az cikti ureten ulkeymis. Japonlarin sacma sapan bir is yapma bicimleri var. Ise gidiyorum. Rapor yaziyorum, Cikiyorum rapor yaziyorum. Yasadigim her problemi rapor ediyorum filan. Lanet olsun benim isim bulasik yikamak. Bir de onlarin mantigina ters ama mantikli bir sey yapinca dakikalarca nutuk atiyorlar. Calisma kosullari hem fiziki hem de mental olarak agir. Yine de Turkiyede calisip evde karisiyla veya kocasiyla tartistigi icin sinirini benden cikartacak mudurlerle calismaktansa Japonyada calismak daha iyi bana gore. Tamam sana nutuk atiyorlar ama seni hic bir zaman kucuk dusurmeye yonelik bir sey yapmiyorlar. Hatta iki ay once benim maas fazla yatmis dedim mudure. Yanlislik yok seninle sozlesmeyi saatlik ucret uzerinden degil gunluk ucret uzerinden yaptik dedi. Hatta onceden ayarlanmis calisma gunleri haricinde cagirdigi icin defalarca ozur diledi. Halbuki bana ilac gibi gelmisti o gunler normal saatlik kazancimin 2 katini kazanmak. Ayrica bos zamaninda oturmak yasak, sigara molasi yasak, bir seyler yemek yasak. Senin bos oldugunu goren ustun sana hemen bir is kitliyor. Ama bana gore Japonyada calismanin kotu tarafi sadece bazi seylerin mantiksiz olmasi, yoksa calismaktan kacan biri degilim. Zaten Turkiye'de de is arkadaslarim dalga gecer gibi o is bizin isimiz degil deyip bana yardim etmeyene kadar hic bir isten kacmiyordum. Ve o benim yaptigim isler aslinda onlarin yapmasi gereken islerdi. Ise basladiklari zaman eleman eksikliginden o isleri ben yaptigim icin oyle bir dusunce olusmus kafalarinda. Ne kadar anlatmaya calissam da islerine gelmedigi icin dinlemediler. Sonucta Turkiyede ne kadar cok calisirsan sirtina o kadar cok is yuklerler. Bak Japonyada bu yok iste. En azindan ben Turkiyedeki gibi ileri duzeyine denk gelmedim. Mudur eleman olmayinca epronu giyiyor kollari siviyor bulasik yikiyor burada.

 

Aklima simdilik gelenler bunlar. Aslinda daha fazlasi da var. Bu kotu yanlarindan cok daha fazla iyi yani var Japonyanin.

 

[Taiga 26]

En onemli konulardan birisini atlamisim.

 

11- Yemek

Yemek konusunda 3 sesit olumsuzluk var.

1. Her sey pahali oldugu icin lezzetli veya sebzesi bol yemek yapmak zor.

2. Porsiyonlari en kucuk ulkelerin basinda Japonca geliyor ki, Turkiye en buyuk porsiyona sahip ulkelerden. Yani gezerken bir restoranin duvarinda ucuz bir yemek afisi gordunuz, sakin aldanmayin. Cunku karniniz doymayacak. Gerci ben asiri zayif olmama ragmen 150 kiloluk biri gibi yemek yiyorum. Bundan dolayi da kafama takilmis olabilir bu durum. Ama cok yerde japonyadaki porsiyonlarin kucuk oldugunu okumustum.

3. Dunyada Japon mutfagi Turk mutfagina gore tabii ki daha populer. Ama Japon mutfagi lezzet olarak Turk mutfaginin kiyisina bile yaklamaz. Ben bunu duyar veya milliyetcilik kasmak icin soylemiyorum. Veya helal gida da aramiyorum zira ateistim ben. Once Turkiyedeki Turklerin kisa tarihini hatirlatmak lazim. Biz Otukendeydik, yani simdiki Moglistanda. Kendi yemeklerimiz vardi, genellikle et ve sut urunleri uzerine. Cini yagmalamak icin gide gele cinlilerin bazi yemeklerini aldik. Mesela ramen eriste, gyoza manti veya hingal oldu bizim mutfagimizda. Sonra bati Turkistana goctuk. Bati Turkistanda Iranlilarla komsu oldugumuz icin iran mutfaginin da lezetli yemeklerini aldik. Sonrasinda bir gurup kafkasyaya gitti.Kafkasya mutfagiyla da tanisti. Sonrasinda islamiyetle Arap cografyasi ve afrika mutfagiyla da tanistik. Osmanli zamanin da balkanlara da entegre olup balkan kavimleriyle de kaynastik. Kisaca yol uzerinde ve balkanlar, afrika ve arap ulkelerinden geri gelen Turklerle ayrica anadolunun da kavsak noktasi olmasi sebebiyle o kadar cok milletin mutfagindan guzel yemekleri aldik ki... Tabii ki her milletin guzel yemeklerini menumuze katacagiz. Kim lezzetsiz yemekleri yemek isterki. Ama Japonlara bakiyorsun sadece Cin ve Korelilerden yemek kulturunu almis. O yuzden Japon yemeklerine alismak cok zor. Ozellikle biz Turkler gibi yemekleri guzel bir ulkeden gelen biri icin cok daha zor. Ayrica cok fazla japondan sunu duydum ki bu kisilerin cogu sef veya mutfak calisaniydi: Turk mutfagi Dunyanin en iyi 3 mutfagindan biri. Diger 2 mutfakta Cin ve Fransiz mutfagiymis. Bir onceki postta Japonyadaki doneri anlatmistim kisaca. O doneri bile asiri lezzetli buluyor Japonlar. 

 

Ben Japonyaya geldikten 2 ay sonra bu durumun farkina vardim. 2 Ayda 67 kilodan 58 kiloya dustum. Yemek yeme istegi gelmiyor insana. Cunku her sey lezzetsiz neredeyse. Ayrica bazi seyler sacma derece yagli. Mesela makarnalar. Bir de domuz kiymasi kullaniyorlar sosunda ki domuz kiymasi da acayip yagli ve bizim gibi domuz eti yememis bir millet icin yiyebilmek imkansiz. Mide sindirmiyor, kusuyorsun. Zamanla mideden bagirsaklara gidebiliyor ama bu kez de bagirsaklarda sikinti cikiyor. Zamanla o da geciyor ama yine de lezzet yok. Annemin sevmedigim yemeklerini Japon yemeklerine tercih ederim. Ama bir sekil de kendinize gore yiyebilecek bir seyler bulabiliyorsunuz. Ama muhtemelen su an Turkiyeye donsem ilk isim 10 lahmacunu yarim saatte gommek olur galiba.